Ovaj datum obeležava se i u znak sećanja na rođenje Jonasa Salka, koji je predvodio tim koji je uspeo da razvije vakcinu protiv poliomijelitisa, kao i da se oda počast svima onima koji ulažu napore za postizanje krajnjeg cilja - eradikacija (iskorenjivanje) poliomijelitisa.
Do danas je pomoću vakcina iskorenjena jedna zarazna bolest, velike boginje, i svet je veoma blizu iskorenjivanja druge bolesti, poliomijelitisa, te se Svetski dan borbe protiv poliomijelitisa obeležava pod sloganom "Iskorenimo polio sada" ("End polio now").
Šta je poliomijelitis?
Poliomijelitis je veoma zarazna bolest koja se najčešće javlja kod dece do pet godina starosti, te se zato zove i dečija paraliza. Bolest izaziva virus koji ulazi u telo kroz usta i razmnožava se u crevima, odakle se širi i napada nervni sistem, a kao posledicu najčešće ostavlja paralizu nogu, odnosno invaliditet do kraja života. U nekim slučajevima virus može da izazove potpunu paralizu u svega nekoliko sati.
Početni simptomi bolesti su groznica, umor, glavobolja, povraćanje, ukočenost u vratu i bol u udovima. Jedna od 200 infekcija dovodi do trajne paralize. Od ukupnog broja inficiranih osoba kod kojih se razvila paraliza, 5 do 10 odsto umire usled paralize mišića za disanje.
Ne postoji lek protiv poliomijelitisa, ali postoji veoma efikasna prevencija u vidu vakcine, koja može zaštititi dete do kraja života ako se primeni u adekvatnom broju doza.
Projekat sveta bez virusa
Tokom 40-ih i 1950-ih godina prošlog veka poliomijelitis je bio uzrok smrti ili invaliditeta skoro dva miliona ljudi širom sveta.
Svetska zdravstvena organizacija je 1988. godine, u vreme kada je u svetu bilo 350.000 slučajeva poliomijelitisa svake godine, pokrenula Program eradikacije poliomijelitisa, čija strategija se bazira na adekvatnom nadzoru i prevenciji infekcije vakcinacijom svakog deteta, sve dok se prenos virusa potpuno ne zaustavi i svet ne bude oslobođen od virusa (polio free).
Rеpubliка Srbiја sе u Prоgrаm glоbаlnе еrаdiкаciје pоliоmiјеlitisа uкljučilа 1996. gоdinе оdluкоm Vlаdе SRЈ i u sкlаdu sа кritеriјumimа SZО 2000. gоdinе pоdnеlа dокumеntаciјu zа sеrtifiкаciјu isкоrеnjivаnjа pоliоmiјеlitisа.
U poslednje dve decenije svet je doživeo nagli pad ukupnog broja zabeleženih slučajeva, pri čemu su mnogi delovi sveta, poput Evrope, Amerike i jugoistočne Azije, proglašeni slobodnim od poliomijelitisa.
Od pokretanja Programa eradikacije poliomijelitisa, broj slučajeva ove bolesti u svetu opao je za 99 odsto. Danas postoje samo tri zemlje u kojima se poliomijelitis javlja endemski, što znači da svake godine imaju slučajeve bolesti, a to su Nigerija, Avganistan i Pakistan.
Imunizacija svakog deteta će zaustaviti prenos i na kraju učiniti svet slobodnim od poliomijelitisa, poručuju iz Svetske zdravstvene organizacije.
Pripremila: N.L.
Izvor: Batut.org.rs/Vladars.net/Zdravlje.kurir.rs