- Ko poznaje sifilis zna medicinu, izreka je čuvenog doktora Williama Oslera, koja mnogo govori o različitosti kliničkih oblika i kompleksnosti ove zarazne bolesti. To je bolest koja, nažalost, i u 21. veku nije iskorenjena, i na nju moramo i dalje da mislimo – kaže dr Svetlana Popović, infektolog.
Može se preneti i ljubljenjem
Sifilis je, objašnjava naša sagovornica, zarazna polno prenosiva bolest koju izaziva bakterija Treponema pallidum.
- Prenosi se najčešće kontaktom sa ranom zaražene osobe, tokom vaginalnog, oralnog ili analnog seksualnog kontakta. Ređe, sifilis se može širiti i ljubljenjem ili dodirivanjem aktivne ranice na usnama, jeziku, ustima, genitalijama. Ne može se preneti slučajnim kontaktom sa predmetima koje je zaražena osoba dodirivala.
Do pronalaska penicilina, kaže doktorka, sifilis je bio neizlečiva bolest, a danas se uspešno leči antibiotiskom terapijom ukoliko se pravovremeno otkrije.
- Najčešće obolevaju osobe između 25. i 45. godine života. Bolest počinje kao ranica koja je često bezbolna i javlja se na genitalijama, rektumu ili ustima. A širi se s osobe na osobu direktnim kontaktom sa ovim ranama. Takođe, može se preneti na bebu tokom trudnoće ili porođaja, ali i tokom dojenja. Nakon što dođe do infekcije uzročnik sifilisa može ostati u organizmu dugi niz godina bez izazivanja simptoma.
Bolest se, navodi dr Popović, razvija u fazama:
Primarni stadijum
Njega karakteriše pojava malih ulkusa ili ranica koje nazivamo šankr. On se formira nekoliko nedelja nakon što pacijent dođe u kontakt sa bakterijom. Kod žena se te promene javljaju na spoljnim regijama oko genitalija. Međutim, nekada se mogu javiti i u unutrašnosti vagine i na grliću materice, kada su neprimetne, pritom i bezbolne. Kod muškaraca se javljaju na genitalijama, bezbolne su i nekada neprimetne. Takođe, promene se mogu javiti na usnama, jeziku, krajnicima, anusu, na svim delovima kože.
Sekundarni stadijum
Njega karakteriše pojava kožnih promene, uvećanih limfnih žlezdi, malaksalost, umor, povišena telesna temperatura, gubitak apetita i telesne težine.
Latentni stadijum
Nastaje ukoliko se bolest ne leči. Ova faza se naziva i skrivena jer pacijent u ovoj fazi nema simptome. Ova faza može trajati godinama.
Nakon latentne faze, 30 do 40 % pacijenata sa sifilisom koji se ne leče prelazi u faze komplikacija ili tercijalni stadijum. U ovoj fazi mogu nastati oštećenja mozga, nerava, očiju, krvnih sudova, jetre, kostiju i zglobova. Moguće komplikacije su veoma ozbiljne i po život ugrožavajuće.
Ova bakterijska infekcija se širi sa osobe na osobu direktnim kontaktom sa inficiranim tečnostima vlažnih lezija kože i sluzokože, telesnim tečnostima i sekretima tokom seksualnog odnosa. Medicinski radnici i osobe koje se bave negovanjem zaraženih mogu se inficirati ako nisu zaštitili ruke pri kontaktu, kada se upravo mogu javiti zaražene lezije na rukama.
Zaražena majka može preneti bolest na novorođenče putem placente ili tokom porođaja. Ukoliko majka ima sekundarni sifilis procenat prenošenja bolesti na bebu je između 60 i 100 %. Bolest se sa majki na fetus prenosi tokom rane faze infekcije.
Osoba je zarazna dokle god ima prisutne promene na koži ili sluzokoži. Postoje tzv. mukokutani recidivi, koji se mogu pojaviti i nakon četiri godine od zaražavanja, a da pritom pacijent nema simptome bolesti.
Komplikacije opasne po život
Doktorka upozorava da je šansa da dođe do razvoja bolesti kod bilo koje osobe, koja je imala nezaštićeni seksualni kontakt sa zaraženim partnerom je oko 50 %.
- Veliki broj studija pokazuje da se infekcija ne može izbeći posebno kod osoba sa oslabljenim imunitetom. To se posebno odnosi na osobe zaražene HIV virusom, kod kojih se ova bolest može javiti. Komplikacije nelečenog sifilisa su veoma ozbiljne, sa smrtnošću od 8 do 14 %, a to su - meningoencefslitisi, mentale konfuzije, demencija, paralize, erektilne disfunkcije, slepilo, gubitak sluha, vrtoglavice, oštećenja srčanih zalistaka, aneurizma aorte, mrtvorođenost, pobačaji.
Prevencija na prvom mestu
Prevencija je veoma bitan faktor u cilju iskorenjivanja ove ozbiljne zarazne polno prenosive bolesti. To se pre svega odnosi na korišćenje prezervativa tokom seksualnih odnosa.
Inkubacija traje oko tri nedelje
- Imunitet nije trajan posle preležane bolesti, a vakcina ne postoji. Zato je moguća pojava reinfekcije posle više godina. Faktori rizika su nezaštićeni seksualni kontakt, seksualni kontakt sa više od jednog partnera, HIV infekcija.
VAŽNO
Ukoliko otkrijete da bolujete od sifilisa obavestite svoje seksualni partnere sa kojima ste bili u poslednja tri meseca do godinu dana.
Dijagnoza
Dijagnoza se postavlja na osnovu anamnestičkih podataka, kliničke slike i laboratorijskih analiza. Laboratorijska detekcija sifilisa se najčešće radi putem seroloških testova iz krvi, koji određuju nivo antitela, VDRL,TPHA.
Terapija
Terpija je antibiotska, pacijentima se daje penicilin. Lečene osobe se moraju uzdržavati od seksualnih kontakta dokle god imaju sifilistične promene .
Istorijat bolesti
Sifilis je prvi put primećen polovinom XV veka u Napulju tokom francuske invazije. Pošto su ga širile francuske trupe, bolest je tada nazvana "francuska bolest “, a termin sifilis je prvi put upotrebio italijanski lekar Đirolamo Frakastoro 1530. godine. Do danas se naziv bolesti održao kao opšteprihvaćen u celom svetu. Polno prenosive bolesti su kroz istoriju uvek bile bolesti koja su ljudi prikrivali i vrlo često su ih samostalno lečili. Ova bolest je tokom prošlosti bila predmet mnogih legendi i misterija. Za mnoge istorijske ličnosti se smatra da su bolovale od sifilisa, veliki broj vladara i vojskovođa.
Zabranjeno preuzimanje dela ili čitavog teksta i/ili foto/videa, bez navođenja i linkovanja izvora i autora, a u skladu sa odredbama WMG uslova korišćenja i propisima Zakona o javnom informisanju i medijima.
NE PROPUSTITE
Bonus video:
