Šta je endometrioza creva i zašto se teško dijagnostikuje? Ovo su podmukli simptomi koji lekare često odvedu u pogrešnom smeru

Endometrioza creva, koja se često pogrešno dijagnostikuje kao sindrom iritabilnog creva (IBS), javlja se kada lezije rastu na peritoneumu creva (membrana koja oblaže unutrašnjost trbuha i prekriva trbušne organe).

Neki ljudi sa endometriozom creva mogu doživeti i bolne pokrete creva, uz bol tokom seksa, kao i zatvor, proliv i nadutost.

Za neke, simptomi mogu opasti kako bolest napreduje i priraslice (adhezije) obavijaju i stiskaju karlične organe, što vodi ka stanju koje se naziva "zamrznuta karlica". Ali, za druge, ovi simptomi mogu ostati izraženi čak i u kasnijim fazama bolesti.

Koliko je česta endometrioza creva?

- Rekao bih da 30 odsto mojih pacijentkinja sa endometriozom direktno ima zahvaćen crevni sistem - kaže dr Seckin i dodaje da 90 odsto slučajeva endometrioze creva zahvata pelvijski deo debelog crijeva (rektum i sigmoidalni kolon); preostalih % zahvata slepo crevo i ileum (posljednji segment tankog crijeva).

Kako tkivo endometrioze dolazi do creva?

Crevo je drugo najčešće mjesto za rast lezija endometrioze; reproduktivni organi (uključujući jajnike, doušnice, tubuse, ligamente, peritoneum i vaginalni kanal) su najčešći, prema izveštaju iz 2018. godine. Endometrioza može rasti u crijevo bilo lokalnim širenjem ili mogućim početnim rastom ili implantacijom. (Tačan uzrok endometrioze nije poznat; postoji mnogo teorija o tome kako raste.)

Crevo se nalazi blizu mnogih organa koji su često zahvaćeni endometriozom

- Najčešći uzrok koji vidimo je lokalna invazija iz drugih područja, kao što su ligamenti koji podržavaju matericu (uterosakralni ligamenti), bočni zidovi karlice i rektovaginalni ili posteriorni doušnik. Anteriorni doušnik također može biti zahvaćen endometriozom, kaže dr Jeff Arrington, hirurg specijalizovan za endometriozu i ginekološke bolesti karlice u Center for Endometriosis Care (CEC) u Atlanti:

- Crevo se nalazi pored mnogih tih područja koja su često zahvaćena. Kada tkivo endometrioze počne dolaziti u kontakt sa crijevom, može početi da raste u njega.

Postoje dva različita tipa 

Prema Endometriosis News, endometrioza creva može se pojaviti na nekoliko načina:

* Površinska - javlja se na površini creva.
* Duboka - prodire u zid creva. 

Pročitajte

5 uzroka krvarenja nakon odnosa: Od polno prenosivih bolesti do raka

Simptomi uključuju, u redosledu težine:

* Abdominalna nelagodnost i bol
* Mučnina, nadutost i gasovi
* Teški intestinalni grčevi ili bol
* Bolovi u karlici tokom seksualnog odnosa
* Zatvor i proliv
* Bolni pokreti creva
* Bol u rektumu

Rana i tačna dijagnoza može pomoći u sprečavanju histerektomije

- Ako bolest nije dijagnostikovana rano i pravilno, pacijentkinje mogu proći kroz brojne nepotrebne operacije, uključujući histerektomiju, bez pokušaja konzervativne hirurške ekscizije. Ove pacijentkinje pate od iscrpljujućeg bola i rizikuju gubitak plodnosti. Bolest pacijentkinje može biti prisutna i u drugim dijelovima karlice ili crijeva i zahtijevati eksciziju bez same histerektomije - upozorava dr Seckin.

Rizici odlaganja lečenja endometrioze creva

Ako se bolest ne leči odstranjivanjem (hirurškom ekscizijom) može napredovati, a kvalitet života značajno opasti.

 - Male lezije na crevima mogu vremenom napredovati i postati lezije koje zahvataju celi zid creva i uzrokuju opstrukciju, što može zahtevati veliku operaciju creva - dodaje dr Seckin.

Lečenje osnovnog problema uklanjanjem lezija endometrioze

Iako je tačno da endometrioza creva deli neke simptome sa IBS-om, to nije cela priča.

Dr Arrington kaže da je problem dijagnoze zbog filozofije „hirurgije kao poslednje opcije“, koju promoviše opšta medicinska zajednica.

 - Trenutno je endometrioza hirurški dijagnostikovana bolest osim u vrlo naprednim slučajevima koji se mogu videti, opipati ili uzeti biopsiju tokom pregleda - kaže Arrington:

- Iako su simptomi povezani sa ciklusima, pacijentkinje su upućene na gastroenterološke doktore da ispitaju IBS ili kolitis. Upućuju ih na fizičku terapiju. Iako ove pacijentkinje često imaju koristi od ove terapije, to nije alternativa stvarnom lečenju bolesti. Neki bi čak tvrdili da su svi nespecifični simptomi vezani za ciklus endometrioza, dok se ne dokaže suprotno.

Zašto je interdisciplinarna nega možda neophodna za lečenje? 

Budući da endometrioza creva utiče na vaš probavni sistem, obično je ne tretira samo opšti ginekolog. Ako nemate pristup specijalisti za endometriozu, možda će biti potrebna saradnja između ginekologa, gastroenterologa i/ili opšteg hirurga kako bi se tretirala sa svih aspekata.

Zašto kolonoskopije ne mogu uočiti endometriozu creva?

- Kolonoskopija će uočiti endometriozu creva samo u oko 5 % pacijenata sa intestinalnom endometriozom. Otkrivaće endometriozu samo ako postoji značajna opstrukcija unutrašnjeg prostora creva ili ako lezija ima punu debljinu i dovoljno je velika da se vidi - kaže Arrington.

IBS nije jedina pogrešna dijagnoza 

Kada formira dijagnozu, vaš doktor će željeti istražiti sve mogućnosti. Zbog preklapanja simptoma, vaš doktor može posumnjati u neka od sledećih stanja pre nego što postavi dijagnozu endometrioze crijeva:

* Upala slepog creva
* Kolitis
* Rak debelog creva
* Kronova bolest(u nekim slučajevima, žena može imati i Kronovu bolest i endometriozu creva)

- Pacijentkinje mogu da se zalažu za sebe tako što će biti informisane, i biti svjesne da drugi organi mogu biti zahvaćeni endometriozom, kaže Arrington.

Kako se dijagnostikuje endometrioza creva?

Vaš zdravstveni radnik bi u početku trebalo da obavi vaginalni pregled, ultrazvuk i kompjuterizovanu tomografiju (CT) ili magnetnu rezonancu (MRI) .

Da bi potvrdio dijagnozu, lekar treba da uradi operaciju, koristeći laparoskopiju ili sigmoidoskopiju, da pogleda u trbušnu duplju i creva.

Seckin je bio pionir tehnike plave boje, u kojoj se boja raspršuje na sumnjiva područja, čineći lezije endometrioze vidljivijima.

Efikasne opcije lečenja endometrioze creva

Kada se pravilno dijagnostikuje, postoje različiti putevi lečenja.

Hirurška ekscizija lezija

Ako su lezije u dubokom crevu, postupak se naziva rektalno brijanje. Jedna studija je otkrila da su žene koje su patile od neplodnosti zbog endometrioze creva imale značajno poboljšanje u postoperativnoj plodnosti. 

Lekovi protiv bolova

Nesteroidni antiinflamatorni lekovi (NSAID) su lekovi protiv bolova koji su dostupni u slobodnoj prodaji.

Hormonska terapija

Pilule za kontrolu rađanja, flasteri i vaginalni prstenovi sa estrogenom i progestinom, kontraceptivi koji sadrže samo progestin koji su dostupni kao pilule, spirale i injekcije kao što je medroksiprogesteron (Depo-Provera); i GnRH terapije kao što su elagoliks (Orilissa) i leuprolid (Lupron) smanjuju simptome bola.

Komplementarni tretman

Upravljanje stresom, ishrana, akupunktura, fizikalna terapija dna karlice, suplementi i drugo mogu pomoći u smanjenju simptoma.

Izvor: Everydayhealth.com/Zdravlje.Kurir.rs

VEŽBANJE POMAŽE KOD ENDOMETRIOZE: Evo koje aktivnosti preporučuju stručnjaci