Sepsa je tiha opasnost koja odnosi milione života godišnje: Doktorka otkriva kako da je prepoznate na vreme
Sepsa je izuzetno jaka zapaljenska reakcija organizma na bakterije i jedno od najopasnijih stanja u savremenoj medicini. Iako počinje kao lokalna infekcija, u trenutku kada se proširi krvotokom, može da dovede do otkazivanja više organa i smrtnog ishoda. Prepoznavanje simptoma i brza reakcija su ključni i od toga često zavisi život pacijenta, kaže za naš portal prim. dr Marija Radulović, specijalista urgentme medicine.
- Niz biohemijskih abnormalnosti nastaje kao snažan imuni odgovor na infekciju. On se može razviti iz bakterijske, virusne, gljivične ili parazitske infekcije koja nije na vreme i adekvatno lečena. Kada infekcija izmakne kontroli, izaziva sistemsku zapaljensku reakciju koja napada organe - navodi naša sagovornica.
Toliko je opasno da može da dovede i do smrti, pa je važno znati kako nastaje i koji rizični faktori doprinose njenom razvoju, dodaje.
- Najčešće se razvija iz bakterijske infekcije, ali uzroci mogu biti i virusne (grip, koronavirus, respiratorni virusi) i gljivične infekcije. Oboljenje obično počinje lokalno, a ukoliko se ne prepozna i ne zaustavi na vreme, širi se u krvotok. Tada nastaje sistemski problem i postoji mogućnost da se razvije septički šok, komplikacija koja uključuje otkazivanje više organa - objašnjava dr Radulović.
Simptomi počinju diskretno
Sepsa može da počne diskretno, blagom groznicom, a zatim se pogoršava do tačke kada ugrožava osnovne telesne funkcije. Može da dovede do insuficijencije disanja, jetre, bubrega i srca, što vodi u septički šok i smrt, naglašava doktorka.
Najčešći simptomi su:
- otežano i ubrzano disanje
- visoka ili niska telesna temperatura
- ubrzan puls
- nizak krvni pritisak
- konfuzija, dezorijentisanost
- promene na koži (osip, podlivi, bledilo)
Rizične grupe
Svako može da dobije sepsu, ali pojedine osobe su u povećanom riziku, sugeriše specijalista urgentne medicine.
- Najugroženiji su pacijenti na imunosupresivnoj terapiji, osobe sa oslabljenim imunitetom (npr. tokom hemoterapije, kod autoimunih bolesti ili HIV-a), zatim oni sa hroničnim oboljenjima jetre, bubrega ili dijabetesom, kao i pacijenti zaraženi bakterijama otpornim na antibiotike. Posebno ranjive grupe su stariji i novorođenčad - opominje doktorka.
Najčešći uzroci
- upala pluća (virusna ili bakterijska)
- infekcije mokraćnih puteva (kanali, bešika, bubrezi)
- infekcije krvi (direktan ulazak patogena u krvotok)
- infekcije gastrointestinalnog trakta
- infekcije kože (opekotine, posekotine, hirurške rane bez adekvatne nege)
- postporođajne infekcije
- nepravilno sterilisani medicinski instrumenti (kateteri, injekcije i drugo)
Zašto je važno reagovati odmah?
Prepoznavanje sepse na vreme je ključno. Postoji pravilo "zlatnog sata", a šansa za preživljavanje opada za 5-7 odsto sa svakim satom kašnjenja u započinjanju terapije.
- Nažalost, prema podacima Svetske zdravstvene organizacije, svake godine u svetu premine skoro 11 miliona ljudi, a najveći broj smrtnih slučajeva beleži se u zemljama u razvoju. U Srbiji, prema podacima Instituta "Batut", u poslednjoj dostupnoj godini obolelo je oko 775 ljudi, a preminulo 76 osoba. Nakon ustanovljene dijagnoze sepse, procenat preživljavanja iznosi 50 odsto, ali ako se lečenje započne unutar prvog sata, šansa za preživljavanje može da bude veća od 80 odsto - ohrabruje dr Radulović.
Zabranjeno preuzimanje dela ili čitavog teksta i/ili foto/videa, bez navođenja i linkovanja izvora i autora, a u skladu sa odredbama WMG uslova korišćenja i propisima Zakona o javnom informisanju i medijima.
