Koji faktori rizika pokreću reumatoidni artritis? Reumatolog otkriva da bolest može da počne i u ustima
Reuma se i dalje često doživljava kao bolest starijeg životnog doba, ali praksa pokazuje da ta predstava odavno ne odgovara stvarnosti. Kako objašnjava na svom Instagram profilu reumatolog dr Ivica Jeremić, zavisi o kakvom se reumatskom oboljenju govori, jer nisu svi oblici povezani isključivo sa starenjem.
Degenerativne promene na zglobovima, koje ljudi najčešće i nazivaju reumom, mahom počinju da se javljaju između 35. i 40. godine života. Brže se razvijaju kod osoba koje nisu fizički aktivne, koje imaju višak kilograma ili su u prošlosti imale povrede zglobova, jer i sama povreda može da bude okidač za kasniji razvoj tegoba.
- Kod degenerativnog reumatizma dolazi do postepenog propadanja hrskavice i ligamenata, što je deo procesa starenja zgloba. Najčešće su zahvaćena kolena, kukovi, kod pojedinih osoba prsti, ali i donji deo leđa i vrat, što je iskustvo koje je većina ljudi bar jednom imala - navodi dr Jeremić.
S druge strane, autoimune reumatske bolesti ne prate ista pravila. One mogu da se jave mnogo ranije, čak i u najranijem detinjstvu.
- Ako govorimo o pravim reumatskim bolestima, odnosno autoimunim oboljenjima, ona mogu da se pojave veoma rano, nekada čak i pre prve godine života. Zato reuma svakako nije rezervisana samo za starije - ističe on.
Od pušenja do stresa
Kada je reč o reumatoidnom artritisu, u pitanju je bolest koja najčešće pogađa radno aktivnu populaciju, između 25. i 45. godine, ali se može javiti u bilo kom uzrastu. Postoji i oblik koji se javlja kod dece i mladih, poznat kao juvenilni artritis, ali sa praktično istim karakteristikama kao i kod odraslih.
- Najpoznatiji faktor rizika je pušenje. Pušači obolevaju približno četiri puta češće u odnosu na nepušače. Zatim, psihički stres ima veliki uticaj. Pokazano je da žene nakon razvoda dva puta češće obolevaju od reumatoidnog artritisa, dok muškarci nakon gubitka posla takođe imaju dvostruko veći rizik - objašnjava.
Kao zanimljiv, ali često zanemaren faktor, navodi i zdravlje usne duplje.
- Kod osoba koje imaju parodontopatiju, oboljenje desni u kojem dolazi do umnožavanja određenih bakterija, postoji bakterija koja može da pokrene imunološke procese povezane sa razvojem reumatoidnog artritisa. Postoje i podaci da zagađenje životne sredine može imati uticaj - dodaje on.
Kada se bez odlaganja javiti lekaru?
Bol u zglobovima, međutim, nije uvek znak za uzbunu, ali postoje simptomi koji ne bi smeli da se ignorišu.
- Ako imate bol koji je izražen noću ili u mirovanju, jutarnju ukočenost koja traje duže od pola sata, kao i otok zglobova, to su jasni razlozi da se što ranije javite lekaru. Nasuprot tome, bol koji se javlja na početku pokreta, a smanjuje se razgibavanjem, bez otoka i bez bolova u mirovanju, najčešće ukazuje na degenerativne promene i ne zahteva hitnu reakciju - poručuje dr Jeremić.
