Iako je Svetska zdravstvena organizacija (SZO) navela da je bolest endemska za Balkan, u Srbiji trenutno nema prijavljenih slučajeva.
Kongo-krimska virusna hemoragijska groznica (KKVHG) koju prenose krpelji je prvi put opisana 1944. godine u zemljama bivšeg Sovjetskog Saveza, a pojavljuje se i u više zemalja Azije, Evrope i Afrike.
U SFRJ je prijavljena epidemija 1971. godine kada je bilo 13 obolelih, od kojih je dvoje preminulo, navodi se u prikazu slučaja pacijenta koji je lečen na Vojno-medicinskoj akademiji, a koji je objavljen u Vojnosanitetskom pregledu.
Poslednji slučaj Kongo-krimske virusne hemoragijske groznice u Srbiji registrovan je 1999. godine, rekli su za N1 iz Instituta za javno zdravlje Srbije "Dr Milan Jovanović Batut".
Pacijent star 27 godina lečen je na VMA, a kako se navodi u tekstu objavljenom u Vojnosanitetskom pregledu, muškarac iz Raške zarazio se tokom boravka na Kosovu. On je sedam dana posle pojave prvih simptoma primljen u bolnicu, odakle je zbog komplikacija i pojave spontanog krvarenja prebačen na Infektivnu kliniku VMA.
Lečenje ove teške virusne infekcije je simptomatsko, a poslednji pacijent lečen u Srbiji od KKVHG je preživeo.
Žarišta u Severnoj Makedoniji i na Kosovu
U Severnoj Makedoniji je prošle godine od Kongo-krimske hemoragijske groznice preminula mlada žena (27), koja se zarazila ubodom krpelja u jednom selu u blizini Štipa. Žena je prve simptome osetila tri dana posle uboda, vrlo brzo je smeštena u bolnicu u Skoplju, gde je i preminula petog dana od pojave simptoma.
Testiranje njenih bliskih kontakata, članova domaćinstva, ali i svih medicinskih radnika koji su bili uključeni u lečenje – od lokalnog doma zdravlja do bolnice u Skoplju – pokazalo je prenos zaraze kod jedne bolničke medicinske sestre. Ona je odmah hospitalizovana, a 18 dana kasnije oporavljena je puštena iz bolnice.
Prva epidemija Kongo-krimske hemoragijske groznice prijavljena je u Severnoj Makedoniji u leto 1971. godine u selu u Blizini Tetova, kada se zarazilo 13 članova porodice od kojih su dva preminula.
Bolest je posle toga prijavljivana na Kosovu: dva slučaja 1989. godine, dva slučaja 1993. i epidemija 1995. godine kada je zaraženo 45 ljudi. Novi slučajevi pojavili su se 1996. godine – njih osam, kao i sedam 1997. Potom je usledio pacijent iz 1999. godine, koji se zarazio tokom boravka na Kosovu.
Između 2013. i 2016. godine na Kosovu su bila 32 slučaja kongo-krimske hemoragijske groznice, uglavnom u centralnom i jugozapadnom delu.
Kada je region u pitanju, bolest se pojavljivala u Albaniji između 2003. i 2006. godine, kao i Bugarskoj i to u mestu Goce Delčevo.
"Eurosurvejlans", evropski magazin za zarazne bolesti i epidemiologiju, objavio je da virus cirkuliše među malim prenosiocima u Bosni i Hercegovini i Rumuniji, a da su zaraženi krpelji registrovani i u Mađarskoj. Krpelji prenosnici pronađeni su u Skoplju, kao i u severoistočnim i jugoistočnim delovima zemlje.
Svetska zdravstvena organizacije je 2015. godine stavila Kongo-krimsku hemoragijsku groznicu na listu najvažnijih zaraznih bolesti koje imaju potencijal da izazovu pandemiju.
Kako se virus prenosi?
Virus KKVHG se na ljude uglavnom prenosi ubodom zaraženog krpelja ili kontaktom sa krvlju, telesnim tečnostima ili tkivima zaraženih životinja tokom i neposredno posle klanja.
- Većina slučajeva se dogodila kod ljudi koji rade u stočarskoj industriji, kao što su poljoprivredni radnici, radnici u klanicama i veterinari - objašnjavaju iz "Batuta".
Dodaju da do prenošenja sa čoveka na čoveka može doći usled bliskog kontakta sa krvlju, izlučevinama, organima ili drugim telesnim tečnostima zaraženih osoba.
Čovek oboleva sa teškom kliničkom slikom. Javlja se sa naglim početkom koji karakteriše toksično-infektivni sindrom (groznica, glavobolja, hiperemija lica, konjunktivitis, faringitis, dijareja, povraćanje, krvarenje iz telesnih otvora).
KKVHG je slična eboli, obe bolesti uzrokuju teške hemoragijske simptome, uključujući krvarenje i visoku smrtnost, ali ih izazivaju različiti virusi i prenose se različitim putem.
Trenutno za KKVHG ne postoji bezbedna i efikasna vakcina koja bi bila široko dostupna za upotrebu kod ljudi.
Čuvajte se krpelja
U nedostatku vakcine, jedini način da se smanji infekcija kod ljudi je podizanje svesti o faktorima rizika i edukacija ljudi o merama koje mogu da preduzmu da smanje izloženost virusu.
- Smanjenje rizika od prenošenja sa krpelja na čoveka: izbegavati boravak u područjima gde ima dosta krpelja; nositi svetlu odeću dugih rukava i nogavica tokom boravka u prirodnim žarištima; koristiti repelente na koži i odeći; redovno konrolisati odeću i kožu na krpelje i ukoliko se primete potrebno je bezbedno ih ukloniti.
- Smanjenje rizika od prenošenja sa životinje na čoveka: nositi rukavice i drugu zaštitnu odeću pri rukovanju životinjama ili njihovim tkivima, u endemskim područjima, posebno tokom klanja.
- Smanjenje rizika od prenošenja sa čoveka na čoveka u zajednici: izbegavajte bliski fizički kontakt sa osobama zaraženim virusom KKVHG; nositi rukavice i zaštitnu opremu tokom nege obolelih; redovna higijena ruku nakon nege ili posete obolelim osobama.
Pripremila: N.L.
Izvor: N1info.rs/Zdravlje.kurir.rs
NE PROPUSTITE
