Naučnici sada kroz oči vide kako starimo: Mrežnjača otkriva biološki sat i rizik od bolesti srca
Šta ako bi vaše oči mogle da otkriju priču o vašem srcu i vašem biološkom satu? Zavirujući u najmanje krvne sudove oka, naučnici pronalaze tragove o tome kako starimo.
Istraživači sa Univerziteta Makmaster i PHRI (Population Health Research Institute) otkrili su da sićušni krvni sudovi u oku mogu pokazati koliko brzo neko stari i koliki je rizik od srčanih oboljenja.
Mrežnjača kao prozor u proces starenja
Mali krvni sudovi u oku mogli bi da otkriju važne tragove o riziku osobe od srčanih oboljenja i brzini biološkog starenja, navode naučnici iz Kanade.
Njihovo istraživanje, objavljeno u časopisu „Science Advances“, sugeriše da bi skener mrežnjače u budućnosti mogao postati jednostavan i neinvazivan način za procenu zdravlja krvnih sudova i procesa starenja.
Ovaj pristup bi mogao otvoriti put ranijem otkrivanju zdravstvenih problema i efikasnijoj preventivnoj nezi.
- Povezivanjem skeniranja mrežnjače, genetike i biomarkera krvi, otkrili smo molekularne puteve koji pomažu da se objasni kako starenje utiče na vaskularni sistem - kaže Meri Pigejr, viši autor studije i vanredni profesor na Odeljenju za medicinu Univerziteta Makmaster:
- Oko pruža jedinstven, neinvazivan pogled na cirkulatorni sistem tela. Promene u krvnim sudovima mrežnjače često odražavaju promene koje se dešavaju i u drugim malim krvnim sudovima tela - dodaje Pigejr, naučnik sa PHRI.
Studija sprovedena na 74.000 učesnika
Za potrebe istraživanja analizirani su snimci mrežnjače, genetski i krvni podaci više od 74.000 učesnika iz četiri velike globalne studije:
* Kanadska longitudinalna studija o starenju (CLSA)
* Studija o genetici dijabetesa i istraživanju na Tejsajdu (GoDARTS)
* UK Biobank (UKBB)
* PHRI Prospektivna urbano-ruralna epidemiološka studija (PURE)
Rezultati su pokazali da osobe sa manje razgranatim i jednostavnijim krvnim sudovima mrežnjače imaju veći rizik od kardiovaskularnih bolesti. Takođe, ovi učesnici su pokazali biološke indikatore bržeg starenja, uključujući veću upalu i kraći očekivani životni vek.
Trenutno, procena bolesti povezanih sa starenjem — poput srčanih oboljenja, moždanog udara i demencije — zahteva više testova. Nada naučnika je da bi skener mrežnjače u budućnosti mogao služiti kao brz i pristupačan alat za procenu rizika od bolesti i biološkog starenja.
Proteini koji utiču na starenje krvnih sudova
Pored analize snimaka mrežnjače, istraživači su proučili i krvne biomarkere i genetske podatke, kako bi identifikovali biološke uzroke promena u krvnim sudovima oka. Na taj način su otkrili specifične proteine koji mogu da utiču na starenje i razvoj bolesti.
Dva ključna proteina su:
* MMP12
* IgG–Fc receptor IIb
Oba su povezana sa upalom i starenjem krvnih sudova. Prema rečima Pigejr, upravo ovi proteini mogu postati potencijalne mete za buduće lekove.
- Naši nalazi ukazuju na moguće ciljeve terapije za usporavanje starenja krvnih sudova, smanjenje rizika od kardiovaskularnih bolesti i, na kraju, produženje životnog veka - zaključuje Pigejr.
