Kako dijabetes utiče na zdravlje kostiju i zglobova? Reumatolog objašnjava na koji način se ove komplikacije leče
Od dijabetesa u Srbiji boluje oko osam odsto stanovništva. U najvažnije komplikacije dijabetesa spadaju one na kardiovasularnom sistemu, kao što su srčani i moždani udar, i obično lekari, ali i pacijenti, prevenciji ovih komplikacija posvećuju najveću pažnju.
Međutim, manje je poznato da dijabetes može da napravi različite probleme na kostima, zglobovima i mekim tkivima, koje mogu da budu razlog za ozbiljne tegobe kod pacijenata koje nisu životno ugrožavajuće, ali mogu značajno da ugroze kvalitet života pacijenta.
O ovim rizicima razgovarali smo sa dr Ivicom Jeremić, specijalistom interne medicine, reumatologom.
- Kod ljudi koji imaju dijabetes dolazi do tzv. glukozilacije proteina, odnosno, visoke koncentracije šećera u krvi menjaju protein u našim tkivima što dovodi do promene njihovih karaktristika. Kolagen, koji čini osnovu naših tetiva i zglobova se pod uticajem šećera menja i postaje značajno manje elastičan. Iz tog razloga se kod mnogih osoba koje imaju dijabetes javlja ukočenost zglobova, koja se često pripisuje starenju ili nekoj reumtskoj bolesti, a zapravo je posledica lose kontrole šećerne bolesti - kaže dr Jeremić.
Tako se kod dijabetičara razvija dijabetesna heiroartropatija - odnosno nemogućnost da potpuno isprave prste.
- Ako na primer žele da spuste šaku kompletno na sto, neće uspeti da ostvare kompletan kontakt zbog prstiju koji neće moći kompletno da se opruže.
Za lečenje heiroartropatije se preporučuje stroga kontrola šećera u krvi i vežbe istezanja. Kod nekih pacijenata mogu da pomognu fizikalne procedure kao što je recimo primena parafinskih pakovanja.
- Kod pacijenata sa dijabetesom se često javljaju bolovi u ramenima. Oni najčešće nastaju zbog oštećenja tetiva ramena. Određeni broj dijabetesa razvija tzv. smrznuto rame. Lečenje podrazumeva primenu lekova protiv bolova, fizikalne procedure, vežbe za rame i davanje kortikosteroida u rameni zglob.
Kod velikog broja dijabetičara se razvija sindrom karpalnog tunela.
- Ovi pacijent se žale na trnjenje i bol u šakama koji ih nekada budi iz sna. Trnjenje ume da bude vrlo intenzivno rano ujutru, pa pacijenti moraju da ustanu iz kreveta i protresaju šake (slično kao kada pokušavate da protresete stare živine termometre) što im donosi određeno olakšanje. Pacijenti imaju izmenjen osećaj u prva tri prsta i polovini četvrtog prsta. U uznapredovalim slučajevima palac postaje slabiji, a mišići u predelu korena palca atrofiraju - objašnjava dr Jeremić.
Ovaj poremećaj nastaje zbog pritiska na središnji nerv šake koji nastaje zbog otoka mekog tkiva.
- Iako se sindrom karpalnog tunela može javiti i kod ljudi koji nemaju dijabetes, kod osoba sa dijabetesom je značajno ozbiljniji i teži za lečenje. Čak i ljudi koji imaju insulinsku rezistenciju značajno češće imaju sindroma karpalnog tunela.
Čest poremećaj kod dijabetičara je prst okidač.
- Kad pacijent savije prst više ne može da ga isravi, već to mora da uradi drugom rukom. Prilikom ispravljanja prsta čuje se klik, kao prilikom povlačenja okidača i oseti se jak bol. Ovaj poremećaj nastaje zbog toga što se tetiva koja savija prst zaglavi u otečena okolna meka tkiva. Kod nekih pacijenata dolazi do skraćenja tetiva i trajnog grčenja prstiju što je često praćeno formiranjem čvorića duž tetive. Ovaj poremećaj se zove dipitrenova kontraktura. I prst okidač i dipitrenove kontrakture nekada mogu dobro da odreaguju na davanje lekova direkno u tetivu.
Pacijenti sa dijabetesom često imaju bol u grudnom delu kičme.
- Iz nepoznatog razloga, kod ovih pacijenata dolazi do okoštavanja ligamenata koji spajaju kičmene pršljenove, što smanjuje pokretljivost kičme, a nekada može da vrši pritisak i na nerve, pa dovodi do hroničnog bola. Pacijenti obično dobro reaguju na primenu stadarnih antireumatika, a od značajne pomoći može da bude redovno vežbanje i fizikalne procedure - kaže naš sagovornik.
Pacijenti koji boluju od dijabetesa odrasle dobi obično imaju i prekomernu telesnu težinu.
- Prekomerna težina je jedan od najsnažnijih faktora za ubrzano propadanje hrskavice kukova i kolena što dovodi do hroničnog bola u ovim zglobovima, koji nekada zahteva operativno lečenje. Ovim pacijentima se može pomoći nekada i ubrizgavanjem hijaluronske kiseline, plazme bogate trombocitima i kortikosteroida u zahvaćene zglobove. Svakako, najbolja preventiva je redovno vežbanje i održavanje idealne telesne težine.
Olivera Marković
Zabranjeno preuzimanje dela ili čitavog teksta i/ili foto/videa, bez navođenja i linkovanja izvora i autora, a u skladu sa odredbama WMG uslova korišćenja i propisima Zakona o javnom informisanju i medijima.
Hiperbarična terapija udisanjem čistog kiseonika: Kod kojih stanja pomaže, a kod kojih ne?