Da li vantelesna oplodnja dovodi do rane menopauze? Ginekolog razrešava sve dileme
Veruje se da se ventelenom oplodnjom, odnosno stimulacijom jajnika, kradu jajne ćelije iz budućnosti i da se izaziva rana menopauza, ali da li ima istine u tome?
Jedno od ključnih pitanja koje se postavlja kod žena koje se odlučuju za vantelesnu oplodnju (VTO) jeste da li stimulacija jajnika tokom ovog postupka može dugoročno da smanji broj jajnih ćelija. Za razliku od muškaraca, koji stalno proizvode nove spermatozoide, žene se rađaju s određenim brojem jajnih ćelija, koje se tokom života postepeno smanjuju. Upravo zbog te ograničenosti, svaka intervencija koja uključuje hormonalnu stimulaciju jajnika otvara pitanje njenog uticaja na preostalu "rezervu" jajnih ćelija, kaže za naš portal ginekolog dr Branko Budimirović i razrešava dilemu da li to dovodi do rane menopauze.
- Osnovna ideja kontrolisane ovarijalne stimulacije tokom postupka VTO je da se poveća broj folikula koji dostižu zrelost, a to se postiže primenom hormona. U prirodnom ciklusu žene, hipofiza luči folikulostimulirajući hormon (FSH) u malim količinama, što omogućava sazrevanje samo jednog ili retko dva folikula, dok se ostali regrutovani folikuli prirodno ugase i ne dosegnu fazu ovulacije. Ovaj mehanizam je deo prirodne selekcije - organizam "bira" najbolji folikul za ovulaciju - objašnjava doktor i nastavlja:
- S druge strane, tokom kontrolisane stimulacije, FSH (ili kombinacija FSH i luteinizirajućeg hormona, LH) se unosi u dozi koja omogućava da više folikula istovremeno nastavi da raste i sazreva, umesto da se samo jedan dominantni folikul razvije, dok ostali propadaju. Stimulacijom se, dakle, "spašavaju" folikuli koji bi inače bili izgubljeni u tom ciklusu.
Zaštita od preterane ovulacije
Da bi se obezbedilo da se ne dogodi prerana ovulacija i da svi folikuli sazru istovremeno, koriste se lekovi koji sprečavaju prirodno lučenje LH, koji bi inače izazvao ovulaciju jednog folikula.
- To se postiže agonistima ili antagonistima GnRH (gonadotropin releasing hormone), koji blokiraju prirodni LH talas i omogućavaju kontrolu vremena ovulacije. Krajnji rezultat je da više folikula dostiže fazu zrelosti, i to od onih koji bi u prirodnom ciklusu propali. Tako da je odgovor na inicilajno pitanje "ne", ne smanjuje. Ono što može negativno da utiče na ovarijalnu rezervu je primena i zloupotreba nekih drugih preparata koji sadrže supstance slične polnim hormonima, jer u tom slučaju neplanski, dugotrajno i nekontrolisano stimulišete jajnike - poručuje dr Budimirović.
Nataša Lazović