- Whipple-ova operacija (ili cefalična duodenopankreatektomija) je jedna od najkompleksnijih operativnih procedura u abdominalnoj hirurgiji. Podrazumeva hirurško uklanjanje glave pankreasa, glavnog žučnog puta, žučne kese, dvanaestopalačnog creva i najčešće dela želuca, uz rekonstrikciju digestivnog trakta anastomozama. Kandidati za ovu operativnu proceduru su pacijenti sa tumorima periampularne regije, odnosno tumorom glave pankreasa, dvanaestopalačnog creva i zajedničkog žučnog puta – objašnjava za Zdravlje.Kurir.rs doktor Milanović.
Rak pankreasa je jedan od najagresivnijih karcinoma
Prema njegovim rečima najčešće su u pitanju maligni tumori, pre svega adenokarcinomi, ali mogu biti i neuroendokrini tumori, kao i benigni tumori.
- Rak pankreasa jedan je od najagresivnijih karcinoma, i na četvrtom je mestu po učestalosti smrtnosti od karcinoma. S obzirom na odsustvo specifičnih simptoma najveći broj pacijenata se javi u poodmaklom stadijumu bolesti, a svega 20 odsto javi se u stadijumu kada je moguće radikalno hirurško lečenje. Petogodišnje preživljavanje kod pacijenata koji su radikalno operisani je ipak nisko - i iznosti oko 20 odsto.
Simptomi raka pankreasa
Od simptoma se najčešće javljaju bol u gornjim partijama trbuha , žuta prebojenost kože i beonjača, gubitak telesne težine, promene u boji stolice. Od dijagnostičkih procedura sprovode se laboratorijske analize uključujući i tumorske markere(CA 19.9), ultrazvuk trbuha, CT, magnetna rezonanca. Biopsija tumora najčešće se izvodi putem EUS (endoskopskog ultrazvuka).
Ni mnogi svetski centri još nisu uveli ovu proceduru
Doktor Milanović kaže da laparoskopska Whipple-ova procedura još uvek nije standardna procedura ni u mnogim prestižnim svetskim centrima pre svega zbog svoje kompleksnosti i dugačke krivulje učenja.
- Ova procedura je prvi put u Srbiji urađena u KBC”Dr Dragiša Mišović-Dedinje” i to kod tri pacijenta. Laparoskopija se izvodi pomoću instrumenata koji se plasiraju kroz male rezove na koži,a operacije se izvodi pod kontrolom kamere. Procedure su prošle bez komplikacija.
Brži oporavak i uspostavljanje crevnih funkcija
Prednosti laparoskopskog pristupa, ističe naš sagovornik, nisu samo u veličini operativnih rana, već laparoskopija omogućava brži oporavak pacijenta, brže uspostavljanje crevnih funkcija i raniji početak peroralne ishrane, kraće vreme boravka u intenzivnoj nezi i kraći boravak u bolnici.
- Nakon ove procedure pacijenti nastavljaju sa normalnim životom. Kod nekih pacijenata, kako kod klasične tako i kod laparoskopske operacije, moguća je pojava novog dijabetes melitusa ili pogoršanja postojećeg, znakova insuficijencije egzokrine funkcije pankreasa u smislu nedostataka enzima za varenje, ali uz adekvatnu supstitucionu terapiju ovi problemi mogu biti rešeni. S obzirom na prednosti laparoskopskog pristupa, ipak, nadam se da će ovaj pristup preovladati. U Srbiji u velikim zdravstvenim centrima postoje uslovi za izvođenje naprednihlaparoskopskih procedura kako u smislu opreme tako i u smislu kadrova - ističe dr Milanović.
U Srbiji u velikim zdravstvenim centrima postoje uslovi za izvođenje naprednih laparoskopskih procedura kako u smislu opreme tako i u smislu kadrova
Dr Milanović naglašava da je svakako usavršavanje u visokospecijalizovanim ustanovama, kako u zemlji, tako i u inostranstvu, neophodno da bi se nove procedure uvodile u svakodnevnu praksu.
- Ipak, jedna od najbitnijih faktora je podrška menadžmenta Ustanove za uvođenje novih procedura I stvaranje timskog duha u cilju na ostvarivanja zajedničkog cilja,a to je pre svega interes pacijenta.
Prema podacima Instituta za javno zdravlje Batut, u 2021. u Srbiji je registrovano 1.566 novoobolelih od kancera pankreasa. Po stopi smrtnosti on je 4. kod oba pola, dok je po učestalosti 7. kod žena i 5. kod muškaraca. Tačni uzroci pojavljivanja raka pankresa još nisu otkriveni. Poznato je da nekoliko faktora povećava rizik od oboljevanja, a među njima su: pušenje (uključujući i bezdimni duvan), porodična istorija ovog oboljenja, mutacije u određenim genima, višak telesne težine, bolest dijabetes tipa 2.
Dr Miljan Milanović je specijalista opšte hirurgije u Beogradu sa višegodišnjim iskustvom u radu u državnoj i privatnoj praksi. Stručnjak je u oblasti abdominalne hirurgije i minimalno invazivne - laparoskopske hirurgije. Dr Milanović bavi operacijama: debelog creva i rektuma ( hemoroidi, analne fisure..), slepog creva, pankreasa, žučne kese, jetre, preponskih i ventralnih kila. Stručnjak u laparoskopskom lečenju karcinoma pankreasa Whipple procedurom. Klinički je asistent na Medicinskom fakultetu u Beogradu.
Violeta Nedeljković
Zabranjeno preuzimanje dela ili čitavog teksta i/ili foto/videa, bez navođenja i linkovanja izvora i autora, a u skladu sa odredbama WMG uslova korišćenja i propisima Zakona o javnom informisanju i medijima.
NE PROPUSTITE
