Za svaku ženu materica igra važnu ulogu kada otpočne trudnoća, ali je uvek dobro razumeti način funkcionisanja i promene koje joj se dešavaju tokom života. Od davnina materica je mističan i neshvatljiv organ ljudima i i dalje ne prestaje da fascinira svojom ulogom u stvaranju života iako je nauka do sada mnogo toga već spoznala.

Materica (lat. uterus) je organ iz kog počinje život. Važno je da razumemo njenu veličanstvenu funkciju i izgled. Materica zajedno sa jajnicima, jajovodima i vaginom čini unutrašnji ženski reproduktivni sistem i presudna je u periodu formiranja i razvijanja fetusa.

Takođe, materica je jedini organ koji može da stvori novi organ – posteljicu. Već ova činjenica je čini fascinantnom i bitnom.

rak-grlica-materice-shutterstock-2268631425.jpg
Shutterstock 

Kako izgleda materica?

Sastavljena je od mišićnog tkiva i sluzokože, a nalazi se u sredini karlične šupljine – između dva jajovoda, iznad bešike, a ispred tankog creva. Njen tačan položaj je drugačiji kod svakoga.

Izgled materice najčešće se objašnjava oblikom obrnute kruške, a osnovni delovi su:

Glavni deo materice zove se telo i sastavljen je od jakih mišića koji joj omogućavaju da izdrži kontrakcije, kao i širenje tokom trudnoće. Gornji deo tela koji je zaobljen i ispupčen zove se fundus i povezan je sa Falopijevim tubama, pa dalje preko jajovoda sa jajnicima.

Donji deo tela u kom materica počinje da se sužava nosi naziv isthmus i povezan je sa grlićem materice. Vrat ili grlić materice nalazi se najniže i dužina mu se menja tokom života. Povezan je sa vaginom, a može se znatno proširiti tokom porođaja.

ginekologija-rak-jajnika-materica.jpg
Shutterstock 

Kolika je materica?

Veličina materice menja se kroz vreme u velikoj meri – od perioda pre puberteta kada je oko 3.5 centimetara, pa do skoro 10 centimetara kod žena koje su imale više porođaja.

Materica u trudnoći može da se poveća do veličine lubenice, a naučnicima je i dalje nejasno kako se pri takvom eksponencijalnom rastu u njenim zidovima ne stvara velika mišićna tenzija.

Zidovi ovog organa imaju tri sloja:

  • spoljašnji glatki (perimetrijum),
  • srednji mišićni (miometrijum) i
  • unutrašnji sloj sluznice (endometrijum)

Unutrašnji sloj je upravo onaj za koji se oplođena jajna ćelija vezuje, a zatim počinje da se razvija. Pred svaku ovulaciju ovaj sloj se zadebljava i ukoliko do oplodnje ne dođe, odbacuje se i izlazi u vidu menstrualnog krvarenja.

Koja je funkcija materice?

Svima je poznato da je osnovna funkcija materice zaštita i održavanje ploda tokom trudnoće. Manje je poznato da trudnoća nije jedina uloga koju ovaj organ ima.

Seksualna uloga materice

Još jedna uloga materice koja je manje poznate je seksualna uloga. Ona usmerava protok krvi u karlicu, jajnike i spoljašnje genitalije.

Druge uloge

Ovaj organ može imati veze i sa kognitivnim funkcijama. Istraživanja kažu da je ženama nakon uklanjanja materice teže da obavljaju radnje koje zahtevaju pamćenje.

Takođe, prema analizi grupe žena koje su imale zahvat histerektomije dokazano je da postoji veza između psihičkog zdravlja i materice. Ova istraživanja su retka i još uvek nedovoljno potrvđena, ali započinju razgovor o temi koja je bitna za svaku ženu.

papa-test-shutterstock-2250813127.jpg
Shutterstock 

Kako da materica ostane zdrava?

  • Redovni ginekološki pregledi – minimum jednom godišnje
  • Redovni PAPA test– najbolje na svakih 6 meseci, a minimum jednom godišnje
  • Javljanje lekaru prilikom svakog neuoičajenog simptoma
  • Izbegavanje pušenja
  • Zdrava ishrana – za reproduktivni sistem je dobra hrana bogata folnom kiselinom (brokoli i ostalo zeleno povrće), hrana bogata beta karotenom, hrana bogata vitaminom C i hrana bogata vitaminom E.

Prenela: O.M.

(izvor: ivfcentar.rs/Zdravlje.Kurir.rs)