STUDIJA POKAZALA

Sindrom hroničnog umora u drastičnom porastu nakon pandemije: Oni koji su preležali kovid imaju 7,5 puta veći rizik da razviju simptome

Shutterstock

Naučnici su došli do saznanja da je kovid-19 značajno povećao broj slučajeva sindroma hroničnog umora (ME/CFS). Studija pokazuje da je šest meseci nakon infekcije verovatnoća za razvoj hroničnog umora 7,5 puta veća kod onih koji su preležali kovid nego kod onih koji nisu bili zaraženi.

Virus SARS-CoV-2 (Severe Acute Respiratory Syndrome Coronavirus 2) je virus koji uzrokuje bolest COVID-19. Ovaj virus pripada porodici korona virusa, koja uključuje i viruse koji izazivaju običnu prehladu, kao i teže bolesti kao što su SARS (teški akutni respiratorni sindrom) i MERS (bliski istočni respiratorni sindrom).

ME/CFS tj. sindrom hroničnog umora je ozbiljan i kompleksan zdravstveni poremećaj koji se karakteriše intenzivnim, dugotrajnim umorom koji ne prolazi ni nakon odmora.

Osobe sa ME/CFS-om mogu doživeti i druge simptome, poput bolova u mišićima, nesanice, problema sa koncentracijom i pamćenjem, poznato kao "moždana magla".

Nema dileme - rizik je povećan 

Autori studije, predvođeni istraživačem iz oblasti ME/CFS, Suzannom Vernon iz Bateman-Horne Centra u SAD, navode da njihovi rezultati pružaju jake dokaze da je stopa i rizik od razvoja dugotrajnog umora (ME/CFS) nakon infekcije SARS-CoV-2 značajno povećana.

Njihova istraživanja podržana su prethodnim studijama koje su uključivale infektivne agense kao što su Epstein-Barr virus (virus iz porodice herpesvirusa koji je vrlo čest i najpoznatiji je kao uzročnik mononukleoze) i Ross River virus (virus koji uzrokuje bolest poznatu kao Ross River groznica, koja nije zastupljena kod nas), kao i nevirusne bolesti kao što su K groznica i giardijaza (parazitska infekcija koja se prenosi feko-oralnim putem, obično konzumiranjem kontaminirane vode ili hrane), koje takođe mogu biti povezane s razvojem ME/CFS.

Virus SARS-CoV-2  pripada porodici koronavirusa, koja uključuje i viruse koji izazivaju običnu prehladu. Foto: Shutterstock

Virusne infekcije kao mogući okidači za hronični umor

Iako uzrok ME/CFS nije potpuno poznat, smatra se da su virusne infekcije mogući okidač.

Dug COVID i ME/CFS imaju mnoge slične simptome, a neki naučnici smatraju da bi ove dve bolesti mogle biti povezane ili izazvane istim faktorima.

Procene sugerišu da između 13 i 58 procenata osoba sa dugim COVID-om ispunjava dijagnostičke kriterijume za ME/CFS, što potvrđuje povezanost ovih stanja.

Studija i rezultati

Studija je obuhvatila 11.785 učesnika koji su imali COVID-19 najmanje šest meseci ranije i 1.439 učesnika koji nisu bili zaraženi.

Važno je napomenuti da nijedan od učesnika nije imao prethodno dijagnostikovan ME/CFS, a većina je bila vakcinisana protiv COVID-19.

Na kraju, 4,5% učesnika koji su se razboleli od COVID-19 ispunilo je kriterijume za ME/CFS, što obično zahteva najmanje šest meseci umora, praćenog malaksalošću nakon napora, kognitivnim oštećenjem, neosvežavajućim snom ili ortostatskom netolerancijom.

Sličnosti između dugog kovida i i ME/CFS

Od ove grupe, 89% je takođe ispunilo kriterijume za dug COVID.

Ovo može ukazivati na to da ME/CFS nakon COVID-19 predstavlja "teško bolesnu podskupinu" pacijenata sa dugim COVID-om, smatraju autori.

Međutim, potrebno je više istraživanja da bi se ove dve dijagnoze jasno razdvojile, posebno jer se obe bolesti mogu veoma razlikovati od pacijenta do pacijenta.

Procene sugerišu da između 13 i 58 procenata osoba sa dugim COVID-om ispunjava dijagnostičke kriterijume za dugotrajnim umorom (ME/CFS). Foto: Shutterstock

Rezultati studije su nedvosmisleno pokazali da je COVID-19 povezan sa dugotrajnim umorom

Iako 4,5% može delovati kao mali procenat, to je mnogo puta više u poređenju sa stopom pre 2020. godine. Takođe, gotovo 40% zaraženih učesnika imalo je barem jedan simptom ME/CFS šest meseci nakon COVID-19, dok je samo 0,6% neinfektivnih učesnika ispunilo dijagnostičke kriterijume za ME/CFS, a 16% njih je imalo samo jedan simptom.

Simptomi i karakteristike hroničnog umora

Najčešći simptomi koje su prijavili svi učesnici sa ME/CFS uključuju slabost nakon napora, kada se simptomi pogoršavaju nakon fizičkog napora, i ortostatsku netoleranciju, koja uzrokuje nizak krvni pritisak i ubrzan rad srca prilikom stajanja.

Šta je ortostatska netolerancija?

Ortostatska netolerancija (ON) je stanje u kojem telo ima problema da reguliše krvni pritisak prilikom prelaska u uspravni položaj, što može dovesti do simptoma poput vrtoglavice, nesvestice, ubrzanog pulsa ili čak gubitka svesti.

S druge strane, dugi COVID obično je obeležen dugotrajnim simptomima samog COVID-19, kao što su respiratorni problemi ili bol u grudima.

Zaključak i dalje istraživanje

Otkriće zašto su neki ljudi podložniji dugoročnim efektima COVID-a ili razvoju ME/CFS moglo bi pomoći istraživačima da pronađu nove načine za prevenciju i lečenje oba stanja.

S obzirom da ni jedno ni drugo stanje nemaju poznat uzrok ili lek, a oba su u porastu, postoji ozbiljan razlog za dalja istraživanja kako bi se bolje razumela priroda ovih bolesti i razvile efikasnije terapije.

Kardilog otkriva 3 razloga zašto je pregled nakon preležane bolesti obavezan

Izvor: Sciencealert.com/Zdravlje.Kurir.rs