Od upale slepog creva najčešće obolevaju deca i odrasli do otprilike tridesete godine života, a reče je o stanju opasnom po život. Sama uloga slepog creva nije sasvim jasna.

Zamislite naš stomak kao kvadrat koji u sebi ima šest manjih kvadrata. Slepo crevo, crvuljak ili apendiks se nalazi u donjem desnom kvadratu. Deo je debelog creva na mestu gde se u njega uliva tanko crevo, dužine od 5-10 centimetara i može da bude različito položen (u odnosu na debelo crevo).

Kad kažemo da je neko imao upalu slepog creva, misli se na akutnu upalu apendiksa. Pretpostavlja se da upala nastaje usled opstrukcije (zatvaranja) njegovog otvora. Uzrok može da bude bujanje limfnog tkiva koje se tu normalno nalazi, progutano strano telo, gliste, ali i tvrdi komadić stolice. Dolazi do pritiska na krvne sudove, smanjene snabdevenosti krvlju, umnožavanja bakterija i upale. Tada se zbog poremećaja pražnjenja pokreće i razvija upalna reakcija koja se manifestuje karakterističnim simptomima.

Oko pet odsto ljudi razvije upalu slepog creva. Učestalost je najveća između 10. i 20. godine života i čest je razlog za hirurške zahvate u pedijatriji, ali se možepojaviti u bilo kom dobu.

slepo-crevo-shutterstock-1943048539.jpg
Shutterstock 

Prepoznajte simptome pre nego što bude prekasno

Akutna upala se najčešće mnifestuje bolom u predelu pupka, koji se nakon par sati premešta u desni donji deo stomaka. Pojačava se pri pokretima ili kašljanju, a može da bude praćen povišenom temperaturom, mučninom i gubitkom apetita.

Najčešći simptomi

  • Bol u desnom donjem kvadrantu stomaka
  • Trnjenje desne noge povezano sa bolom u donjem desnom delu stomaka
  • Mučnina i povraćanje
  • Visoka temperatura
  • Zbog bolova često dođe do visokog pritiska

Međutim, klasični znaci upale nisu pravilo. Često se dogođa da je bol netipično lokalizovan, pa je ceo stomak bolno osetljiv, ili bol uopšte nije prisutan. Rad creva je obično usporen, ali može da dođe i do dijareje. Netipični znaci su češći kod male dece, starijih osoba i trudnica, a osim od uzrasta, simptomatska slika zavisi od položaja slepog creva.

Lečenje

Kad postoje tipični simptomi i povišeni laboratorijski parametri upale, dijagnoza se lako postavlja, a slepo crevo hirurški odstranjuje. Kod pacijenata sa netipičnim simptomima rade se dodatne pretrage, UZ abdomena ili CT sa kontrastom.

doktorka-shutterstock-1158409288.jpg
Shutterstock 

Čemu uopšte služi?

Funkcija slepog creva nije sasvim jasna. Naučnici pretpostavljaju da ono služi kao skladište za dobre bakterije koje treba da nadomeste gubitak bakterija iz creva. Sa druge strane, neki naučnici smatraju da je slepo crevo nepotreban organ i da se njegovim vađenjem ništa ne gubi.

Kod blagovremene intervencije smrtnost je vrlo niska, a oporavak brz i potpun, te kod svakog pacijenta sa akutnim bolovima u stomaku treba posumnjati na apendikitis.

Zašto dolazi do pucanja slepog creva?

Jednom kada dođe do upale slepog creva, ono natiče i vremenom dolazi do smanjivanja cirkulacije krvi u njemu što zbog samog otoka što zbog eventualno postojanja stranog tela koje pritiska krvne sudove.

Dolazi do odumiranja tkiva slepog creva, pucanja zidova i izlivanja sadržaja u stomačnu duplju. Jednom izliven sadržaj u stomačnu duplju dalje širi upalu po stomaku i predstavlja opasnost po život.

.jpg
Shutterstock 

Obično se pre operacije daju antibiotici, a trerapija se nastavlja i nakon operacije ako je došlo do pucanja slepog creva. Bez operacije i antibiotika, akutna upala je smrtonosna u više od 50 odsto slučajeva. Uz komplikacije (ruptura i razvoj apscesa ili peritonitisa) prognoza je lošija, odnosno mogu da uslede ponovne operacije i dug oporavak.

Odlaganje operacije, neprepoznavanje bolesti i kasno postavljanje dijagnoze povećavaju stopu komplikacija i smrtnosti nakon operacije.

Pripremila: N.L.

Izvor: Adiva.hr/Savetilekara.rs/Zdravlje.kurir.rs