Alergijski odgovor se javlja kada imuni sistem osobe ima preosetljivu reakciju na supstancu (alergene) koja obično ne izaziva ovu reakciju kod većine pojedinaca.
Starije odrasle osobe su podložne istim alergenima koji mogu uticati na pojedince bilo kog uzrasta. To može uključivati hranu, lekove, ujede insekata i materije životne sredine kao što je polen. Alergijske reakcije mogu zahvatiti kožu ili respiratorni sistem, koji uključuje pluća, nos i disajne puteve.
Zašto se alergije u trećem životnom dobu mogu pogoršati?
Iako je rađeno malo istraživanja o raširenosti alergija kod starijih osoba, pregledani rad objavljen u stručnom časopisu Aging and Disease 2017. godine spominje se da se zbog činilaca povezanih sa starenjem, alergije doista mogu pogoršati.
Brojni činioci doprinose toj povećanoj osetljivosti starijih osoba na alergene i snažnim reakcijama. Autori istraživanja objasnili su da starenje izaziva anatomske promene i slabljenje funkcionisanja više organa i sistema, uključujući:
- creva
- kožu
- sistem disajnih organa
- imunološki sistem
Stariji ljudi su takođe skloni hroničnim ili dugotrajnim zdravstvenim problemima koji se mogu razviti kao odgovor na reakciju tela na alergene.
Alergije koje se obično pogoršavaju sa godinama
Na listi izraženih alergija koje posebno mogu da izazovu probleme u starosti su alergije na hranu, lekove i polen, a mogu se pogoršati i alergijska astma, kožne alergijske reakcije i anafilaksija opasna po život.
Alergije na hranu
Alergije na hranu su do nedavno opisivale kao alergijske reakcije koje se najčešće javljaju u detinjstvu, ali pokazalo se da se njihova učestalost povećava u svim dobrim grupama, pa pogađaju i osobe starije životne dobi.
Veći rizik od alergija na hranu u trećem životnom dobu proizilazi iz:
- atipičnog funkcionisanja imunog sistema, što može dovesti do pojačane upale
- povećane crevne propustljivosti, što znači da više supstanci može proći iz creva u telo
- negativnih promena u crevnoj mikrobioti koje mogu negativno uticati na imuni odgovor i povećati upalu,
- veći nedostatak antioksidanata i hranljivih materija neophodnih za normalno funkcionisanje imunog sistema
Alergije na lekove
Starije odrasle osobe su u većem riziku od problema povezanih sa lekovima, koji su obično neželjeni efekti, a ne alergijske reakcije. Pa ipak, prema nekim procenama, prevalencija alergije na lekove kod starijih se kreće od 0,6 do 2,1 odsto, a neke od ovih reakcija mogu dovesti do smrti.
Ovo su neki od faktora koji uzrokuju probleme u vezi sa lekovima zbog neželjenih efekata (ne alergija):
- višestruka koegzistirajuća hronična stanja
- korišćenje više različitih lekova na recept i bez recepta
- teškoće sa pamćenjem
Alergijski rinitis i astma
U recenziranom radu iz 2011. godine navodi se da starenjem nastaju fiziološke i anatomske promene u nosu, kao što je slabljenje septuma, a to može pogoršati simptome alergijskog rinitisa. To je alergijska reakcija na polen drveća, trave i korove. Izaziva simptome kao što su kijanje, svrab u nosu, očima i grlu, curenje ili začepljen nos, suženje očiju i otežano disanje. Alergijski rinitis se obično javlja sezonski, tokom perioda cvetanja biljaka.
Takođe, progresivni pad funkcije pluća i slabljenje mišića za disanje, mogu pogoršati astmu. Simptomi astme mogu uključivati piskanje i otežano disanje, iako ih mogu izazvati i druga stanja povezana sa godinama.
Alergijske reakcije na koži
Kožne alergije su reakcije imunog sistema na određene supstance koje dolaze u kontakt sa kožom, a koje inače nisu štetne za većinu ljudi. Ove reakcije mogu izazvati simptome kao što su crvenilo, svrab, osip, otok, plikovi i suva koža. Sa godinama koža gubi vlagu, odnosno postaje suva, pa to može učiniti osobu osetljivijom na alergene. Dakle, učestalost osipa kod starijih postepeno raste kako društvo stari.
Okidači alergijskih reakcija na koži mogu uključivati različite supstance, uključujući grinje, polen ili određenu hranu (hranu).
Anafilaksija
Anafilaksa je teška, potencijalno opasna po život alergijska reakcija koja se javlja brzo nakon izlaganja alergenu, bilo da se radi o hrani, lekovima ili ubodu insekata. Može izazvati niz simptoma, uključujući kratak dah, pad krvnog pritiska, ubrzan ili slab puls, osip, oticanje lica, usana, jezika ili grla, i mučninu i povraćanje.
Starije osobe mogu biti posebno podložne teškoj anafilaksiji zbog određenih faktora rizika kao što su komorbiditeti (prisustvo dve ili više bolesti u isto vreme). Sa godinama, njihova sposobnost da izdrže ovako teške reakcije opada zbog zdravstvenih problema vezanih za srce i krvne sudove, kao što su visok krvni pritisak ili srčane aritmije. Problem mogu biti i lekovi koji se koriste protiv visokog krvnog pritiska, koji bi sprečili delovanje organizma u borbi protiv anafilakse.
Lečenje i prevencija alergija
Lečenje zavisi od vrste alergije, a postavljanje dijagnoze može biti teže zbog razlikovanja od drugih zdravstvenih problema koji mogu imati slične simptome, pa se početak odgovarajućeg lečenja može odložiti.
S druge strane, nakon dijagnostikovanja alergije javlja se još jedan problem, a to su prateća stanja i lekovi koje osoba već koristi, što može da ograniči mogućnosti lečenja alergije. Potrebno je više dodatnih istraživanja da bi se odredio optimalni tretman alergija kod starijih osoba.
Prenela: O.M.
(izvor: Medical News Today/Zdravlje.kurir.rs)
NE PROPUSTITE
